“Tι λέτε; Θα είναι εύκολα τα θέματα φέτος;”

Κάθε χρόνο αν ρωτήσετε κάποιον από εμάς που εμπλεκόμαστε στις πανελλαδικές εξετάσεις να περιγράψει την κατάσταση των παιδιών (υποψηφίων) αυτή την εποχή, δεν θα δυσκολευτεί και πολύ. Μια λέξη αρκεί: 

Άγχος!

Άγχος για όλους.
Άγχος και για αυτούς που διάβασαν και γι’ αυτούς που δεν διάβασαν.
Λιγότερος ύπνος, περισσότερες ώρες διάβασμα και ένα ερώτημα που πλανάται και τριβελίζει το μυαλό.

Τι θα είναι τα θέματα φέτος;
Θα είναι εύκολα να μπορέσουμε να γράψουμε ή θα είναι δύσκολα και δεν θα τα καταφέρουμε;

 

Το θέμα αυτό πυροδοτούν και τα Μ.Μ.Ε κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των εξετάσεων με πηχυαίους τίτλους, όπως ο παρακάτω:

«Πανελλήνιες 2019: Σφαγή στα θέματα Χημείας, εύκολα τα Λατινικά δύσκολα του;;; ΑΟΘ»  
Σφαγή…

 

Έτσι, έχει διαμορφωθεί η αντίληψη στην κοινή γνώμη ότι με εύκολα θέματα περνάς και με δύσκολα όχι.

 

Η αντίληψη αυτή είναι λάθος!

 

Για να το κατανοήσουμε, πρέπει να σκεφθούμε τι ακριβώς είναι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις. Πρόκειται για ένα διαγωνισμό συμπλήρωσης θέσεων, των θέσεων των εισακτέων που καθορίζει το Υπουργείο Παιδείας.

Ο αριθμός των υποψηφίων που τελικά θα κατορθώσουν να εισαχθούν σε μία σχολή είναι ίσος με τον αριθμό των φοιτητών που δέχεται αυτή η σχολή (αριθμός εισακτέων). 

 

Δεν εξαρτάται από τα θέματα.

 

 Αν το Υπουργείο Παιδείας ανακοινώσει 40.000 θέσεις στα Πανεπιστήμια τότε η επιτυχία θα είναι πολύ δύσκολη, γιατί θα εισαχθούν μόνο 40.000 υποψήφιοι. Αν το Υπουργείο ανακοινώσει 80.000 θέσεις στα Πανεπιστήμια, τότε η επιτυχία θα είναι πιο εύκολη, γιατί θα εισαχθούν 80.000 υποψήφιοι.

 

Συνεπώς η δυσκολία εισαγωγής εξαρτάται από τον αριθμό των εισακτέων και από τον αριθμό των υποψηφίων. 

 

Κάθε χρονιά πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις και τη διόρθωση των γραπτών, δεν υπάρχει ακόμα βάση εισαγωγής για καμία σχολή.
Βάση εισαγωγής ορίζεται η επίδοση του τελευταίου από τους υποψηφίους που κατάφεραν να εισαχθούν στην κάθε σχολή.

 

Ο βαθμός του καθενός ως απόλυτο μέγεθος δεν έχει επίσης κάποια αξία για τον τελικό στόχο που είναι η εισαγωγή στην επιθυμητή σχολή.  Εκείνο που έχει σημασία είναι η σχέση του βαθμού του με τους βαθμούς των συνυποψηφίων του. Ο βαθμός του είναι καλός μόνο αν είναι καλύτερος από των συνυποψηφίων του. Αν δεν είναι καλύτερος, όσο υψηλός κι αν είναι, δεν είναι καλός, γιατί δεν είναι ικανός για την εισαγωγή στη σχολή της επιλογής του.

 

Δεν έχει σημασία η δυσκολία των θεμάτων.

Αυτό που έχει σημασία είναι μόνο σε ποια σειρά, στον ανταγωνισμό, θα θέσει τον εαυτό του ο/η κάθε υποψήφιος/α. 

Τα θέματα είναι κοινά για όλους τους υποψηφίους στις Πανελλήνιες Εξετάσεις. 

Αυτό σημαίνει ότι η δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας υποψήφιος είναι ακριβώς η ίδια μ’ αυτήν που αντιμετωπίζουν και όλοι οι συνυποψήφιοι του με αντίστοιχη προετοιμασία. 

Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι τα δύσκολα θέματα ρίχνουν τις βάσεις και τα εύκολα θέματα ανεβάζουν τις βάσεις. 

Για να δούμε, όμως, είναι καλό τα θέματα να είναι εύκολα;
Όταν τα θέματα είναι εύκολα, τι είναι αυτό που ξεχωρίζει αυτόν που πήρε 20 από τον υποψήφιο που πήρε 18 και έμεινε απέξω;
Κάποια απροσεξία, κάποιο πιθανό λαθάκι στις πράξεις, ίσως μια κακή διατύπωση ή ακόμη και κάποιες μουντζούρες.
Αποτελούν όλα αυτά σωστά κριτήρια για τον αποκλεισμό ενός υποψηφίου;

 

Πιστεύω πως όχι.

Συνεπώς τα πολύ εύκολα θέματα, που δημιουργούν πληθωρισμό αριστούχων δεν είναι κατάλληλα για να ξεχωρίσουν οι πολύ καλοί από τους άριστους υποψηφίους.

Όταν από τα θέματα δεν ξεχωρίζουν οι άριστοι από τους πολύ καλούς και οι μέτριοι από τους κακούς, τότε το σύστημα εισαγωγής είναι άδικο, γιατί εξισώνει υποψηφίους που έχουν διαφορετικό βαθμό προετοιμασίας. 

Άρα τα πολύ εύκολα θέματα δεν είναι κατάλληλα για τις εισαγωγικές εξετάσεις, γιατί δημιουργούν αδικίες.
Το ζητούμενο είναι η κατανομή στη βαθμολογική κλίμακα να είναι τέτοια, ώστε να είναι διακριτές οι διαφορές των άριστων, των πολύ καλών, των καλών και των μέτριων υποψηφίων.

 

Συμπέρασμα:

 

Ο υποψήφιος πρέπει να φροντίσει να επιτύχει την καλύτερη δυνατή επίδοση με βάση την προετοιμασία του. Δηλαδή να φροντίσει να μην χάσει μόρια άδικα, όπως συνηθίζουμε να λέμε.

Στο ερώτημα λοιπόν για το αν τα θέματα θα είναι εύκολα ή δύσκολα και την αγωνία που αυτό προκαλεί, θα είχα να απαντήσω στους μαθητές μου:

 

Προστατέψτε τον εαυτό σας, την υγεία σας, την ψυχολογία σας, την προετοιμασία σας και το διάβασμά σας.